به وضعیت بسته بودن فکها، بایت گفته میشود و به موقعیت دندانها و تماس آنها بر یکدیگر در هنگام بایت، اکلوژن گفته میشود. بایت بخش مهمی از سلامت دهان شماست.
اگر دندان ها به درستی روی هم قرار نگیرند مشکل و ناهنجاری به وجودآمده را مال اکلوژن می نامند.مال اکلوژن موجب مشکلاتی در تلفظ واژه ها و اصوات، جویدن غذا و همچنین زیبایی چهره ایجاد میکند.
هفت نوع مشکل بایت وجود دارد که در کودکان و بزرگسالان شایع است:
1) کراس بایت:
هنگامی که دندانهای بالا در داخل دندانهای پایین قرار می گیرند. می تواند ناشی از عدم تعادل دندان (به خصوص درکودک) یا عدم تعادل استخوان باشد؛ این مشکل ممکن است روی یک دندان یا گروهی از دندان ها اتفاق بیافتد.
عدم درمان کراس بایت باعث می شود دندانها ساییده شده و فک به صورت نامتقارن رشد کند.
کراس بایت خلفی:
اگر دندان های عقب تحت تاثیر قرار می گیرند، دندان های بالا به داخل دندان های پایین می رسند.
کراس بایت قدامی:
اگر دندان پایین جلوتر از بالا باشد، اصطلاحاًبه آن کراس بایت دندانهای قدامی (Anterior cross bite)گفته می شود.
2)آندربایت:
فک پایین تر در جلوی فک بالا قرار دارد و چانه جلوزده می باشد.
3) اپن بایت:
Anterior open bite
این مشکل زمانی رخ می دهد که دندان های عقب رو هم باشند و دندان های جلویی فک پایین و بالایی همپوشانی نداشته باشند. مکیدن انگشت یا تنفس دهانی ممکن است باعث بروز این مشکل شوند .
Posterior open bite
در این وضعیت دندان های جلویی همپوشانی دارند اما دندان های عقبی همپوشانی ندارند
4) دیپ بایت
در دیپ بایت بخش زیادی از دندانهای قدامی فک پایین توسط دندانهای قدامی فک بالا پوشانده میشوند (روی یکدیگر همپوشانی دارند) و دندانهای قدامی فک پایین به بافت لثه در قوس فک بالا برخورد میکنند.
5) کمبود فضا و شلوغی دندان ها
در اثر کمبود فضای قوس دندانی، دندانها نمیتوانند همه با هم به صورت صاف و هم راستا رشد کنند بنابراین بسیاری از آنها کج شده یا میچرخند و یا به کل از جای نامناسبی بیرون می زند . در صورتی که کمبود فضا زود شناسایی شود میتوان با وسیله ارتودنسی به نام وسیع کننده کام، فک را پهن تر کرد. گاهی اوقات دندانپزشک ناچار به کشیدن دندان برای ایجاد فضا برای دندانهای دیگر میباشد.
6) فاصله بین دندان ها
فاصله بین دندان ها بیشتر به علت عدم وجود بالانس در بین اندازه فک و سایز دندانها بوجود می آید، یعنی اندازه فک بزرگتر از سایز دندانها است. همینطور missing یا نبود مادرزادی بعضی از دندانها باعث ایجاد فاصله بین دندان هامی شود. در بچه های با عادن مکیدن انگشت شصت امکان ایجاد فاصله بین دندانهای جلو بسیار زیاد است.گاهی هم در اثر بیماریهای لثه بین دندانها فاصله می افتد.
7) جلو زدگی دندانهای جلویی بالایی یا اورجت
زمانی که فردی دندان خرگوشی داشته باشد یا دندان های پیشین وی بیش از حد بیرون زده باشند، فرد به اورجت مبتلاست
مشخصه این مشکل بایت، قرارگرفتن دندانهای جلوی بالایی با فاصله زیاد نسبت به دندانهای جلوی پایینی میباشد .