مراقبت­های دندانی در کودکان مبتلا به شکاف لب و کام

گاهی اوقات به علت مشکلات عمده شکاف لب و کام در این کودکان، به مشکلات دندانی توجه چندانی نمی شود. مراقبت­های دندانی معمول در همه­ی کودکان مهم است، اما چگونگی وضع دندانی کودک و یا غیبت دندان­ها در موفقیت درمان­های شکاف لب و کام، اثر مهمی دارد. شکاف در ناحیه قوس دندانی سبب می شود که بعضی از دندان­ها رشد نکنند. برخی ناهنجاری­های دندانی عبارتند از: ۱-غیبت دندان­ها ۲-چرخش دندان­ها ۳-دندان­های نابجا در محل نادرست ۴-دندان­های اضافی ۵-دندان­های منحرف شده به طرف لب ۶-دندان­های منحرف شده به طرف زبان کودکان مبتلا به شکاف لب و کام ممکن است مشکلات دندانی خاص مربوط به شکاف را داشته باشند. شکاف ممکن است لثه ها را درگیر کند و باعث شود بعضی از دندان­ها درجای خود قرار نگیرند، به طور غلط شکل یافته باشند ویا اصلا رویش پیدا نکنند. حتی ممکن است دندان­های اضافی نیز در محل شکاف و اطراف آن وجود داشته باشند. دندان­های پیش و نیش بالایی که در اطراف شکاف هستند، بیشتر تحت تاثیر قرار می­گیرند. مشکلات دندانی کودکان مبتلا به شکاف کام بهتر است از بدو تولد، توسط متخصصان حیطه­های مختلف دندانپزشکیکه در تیمبا هممشارکت دارند پیگیری شود. متخصصان دندانپزشکی شامل دندانپزشک اطفال، ارتودنتیست، جراح فک و صورت و متخصص پروتز می­باشد. نگرانی عمده این متخصصان در رابطه با اندازه و شکل فک­ها­، موقعیت دندان­ها در فک­ها و جلوگیری از پوسیدگی دندان­ها می باشد. برای همکاری در برنامه ­ریزی ­درمانی کودکان مبتلا به شکاف لب و کام نیاز به تشکیل پرونده­ی جامع شامل ثبت وضعیت دندان­های بالا و پایین و عکس­ها می­باشد. متخصص اطفال برای مراقبت­هایدندانی خاص کودکان از جمله پرکردن، حفظ بهداشت دندان­ها، نگهداشتن فضا و سایر مراقبت­های دندانی معمول آموزش دیده است. برای کمک به غذا خوردن و کنترل شکل فک بالا در برخی از کودکان مبتلا به شکاف لب و کام از پروتز استفاده می­شود. در سنین بالاتر، برای کمک به بستن بازشدگی سقف دهان(شکاف کام) و دست یافتن به گفتار بهتر، ممکن است از مسدود کننده­ها(وسایل گفتاری) استفاده شود. معمولا متخصص پروتز با مشورت سایر اعضای تیم، پروتز را در دهان بیمار قرار می­دهد. اغلب ارتودنتیست و جراح فکوصورت درمراقبت­های دندانی خردسالان شکاف کام درگیر نمی­شوند. نقش آنها در مراقبت­های مربوط به شکاف از رده­های سنی کودکان دبستانی، نوجوانان و بزرگسالان شروع می ­شود . بسیاری از دندانپزشکان توصیه می­کنند که اولین معاینه­ دندانی در سن ۱ سالگی وحتی زودتر از آن، در صورت وجود مشکلات خاص دندانی، انجام گیرد. ارزیابی اولیه معمولا در تیم شکاف لب و کام انجام می­شود. مراقبت های معمول توسط دندانپزشک از ۳ سالگی انجام می شود. پیشنهادات درمانی به عوامل متعددی بستگی دارد. بعضی از کودکان فقط به مراقبت­های پیشگیرانه نیاز دارند در صورتی که دیگران ممکن است به پر کردن و یا کشیدن دندان نیاز داشته باشند. درمان­های اصلی ارتودنسی برای بیماران مبتلا به شکاف لب و کام جهت کنترل رشد فک از ۶ سالگی به بعد شروع می­شود. اگر درمان­های ارتودنسی در سن مناسب شروع شود ممکن است که نیاز به درمان­های جراحی در سنین بالاتر برای این بیماران وجود نداشته باشد، هر چند ممکن است به علت شدت مشکل و عدم همکاری بیمار، نیاز به درمان های گسترده جراحی که در سنین ۱۸سالگی انجام می­شود نیز وجود داشته باشد. در بیمارانی که نیاز به جراحی فک دارند، طرح درمان با نظر متخصص ارتودنسی و جراح فک وصورت هماهنگ می­شود. در این صورت قسمتی از درمان­های ارتودنسی قبل از جراحی فک و قسمت دیگر پس از جراحی فک صورت می­ گیرد. مراقبت­های دندانی مناسب، در همه­ی کودکان مهم است ولی در کودکان مبتلا به شکاف کام از اهمیت بیشتری برخوردار است. در واقع مراقبت­های دهانی کودک شما از بدو تولد، قبل از رویش اولین دندان­ها شروع می­شود. استفاده از دستمالی مرطوب برای تمییز کردن لثه ها بعد از هربار تغذیه کودک و قبل از خواب لازم است. والدین باید بعد از هر وعده غذا خوردن دندان­های کودکان را به وسیله دستمال مرطوب پاک کنند و بعد از خوردن غذای جامد، دندانهای کودک را با مسواک شست­وشو دهند. دندانپزشک متخصص اطفال یا تیم ارتودنسی می­توانند نحوه­ی مسواک کردن دندان­های کودکتان را به شما نشان دهند. تا زمانی که کودکتان به سنی برسد که بتواند با شما همکاری کند ممکن است نیاز داشته باشید او را در بازویتان بگیرید و در حالی که با یک دست سرش را کنترل می­کنید با دست دیگر دندان­ها را با مسواکی نرم شستشو دهید. پیشنهاد می­شود کنترل دندانی اولیه کودکان مبتلا به شکاف، همزمان با رویش اولین دندان­ها و یا در پایان یک سالگی(حتی اگر دندانی جوانه نزده باشد) شروع شود. معاینه دهانی این کودکان بهتر است ۲ بار در سال و یا بیشتر(در صورت مشاهده مشکلاتی خاص که نیاز به توجه دارد) انجام شود. دندانپزشک شما مشاورات لازم جهت شروع بهداشت دهان و دندان را خواهد داد. پیشگیری و درمان پوسیدگی دندان­ها نیز در این کودکان بسیار مهم می­باشد. پوسیدگی نوعی عفونت در دندانها می باشد که می­تواند به سایر نقاط بدن کودک سرایت یابد و ممکن است منجر به جراحی ترمیمی شکاف شود. ارجاع به ارتودنستیست و دندانپزشک جزء ضرورت های درمانی می باشد. دندانپزشک نقش مهمی در ارائه مشاوره پیشگیری اولیه برای کودک مبتلا به شکاف لب و کام دارد. پدر مادر باید بر اهمیت بهداشت دهان و دندان کودکشان تمرکز کنند. .دستورالعمل های بهداشت دهان و دندان و مشاوره پیشگیرانه می تواند توسط یک دندانپزشک متخصص اطفال و یا یک دندانپزشک عمومی ارائه شود. مشورت­های لازم در مورد روش­های از شیر گرفتن و غذاها و نوشیدنی­های بی­خطر برای دندان­ها مهم است. در هنگام مسواک کردن باید به دندانهایی که در محل شکاف رشد کرده اند توجه ویژه شود. با مراقبت های مناسب، کودکان متولد شده با شکاف لب و کام می توانند دندان های سالم داشته باشند. این امر با تمیز کردن مناسب، تغذیه خوب و درمان با فلوراید انجام می شود. تمییز کردن مناسب با مسواک نرم کوچک باید به محض در آمدن دندان انجام شود.